| ภูมิบ้านภูมิเมือง ปรีดี พิศภูมิวิถี ตลาดบก10แหล่งย่านกรุงเก่า ปัจจุบัน นี้ดูเหมือนว่า ความนิยมเที่ยวตลาดบกและตลาดน้ำของคนเมืองจะมีเพิ่มมากขึ้นกว่าก่อน ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความโหยหาสิ่งที่เกี่ยวข้องกับอดีตที่เคยพบมาในชีวิต หลาย คนมีโอกาสท่องเที่ยวไปตามชุมชน หมู่บ้านทั้งในและต่างประเทศเพื่อเก็บเกี่ยวสิ่งที่สะท้อนให้เห็นว่า ในอดีตเคยใช้ชีวิตอยู่อย่างไร เคยหยิบใช้สิ่งของอะไรบ้าง สำหรับในประเทศไทยแล้วหากจะประมาณจำนวนของตลาดที่จัดเป็นแหล่งท่องเที่ยว แล้วคงมีมากเกินคณานับ ทั้งตลาดบกและตลาดน้ำ ซึ่งกลายเป็นจุดขายของจังหวัดต่างๆ กันไปแล้ว ที่ อยุธยาก็มีตลาดเช่นกัน แต่ส่วนใหญ่มักไม่รู้ว่าย้อนอดีตกลับไปกว่า 400 ปีนั้น อยุธยาเป็นตลาดที่มีความมั่งคั่งและคับคั่งมากที่สุดแห่งหนึ่งในโลกตะวันออก เอกสารหลักฐานที่พบที่ชื่อ คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม หรือเป็น คำพรรณนาภูมิสถานพระนครศรีอยุธยา ที่เขียนขึ้นก่อนเสียกรุงศรีอยุธยาเป็นอย่างน้อยแสดงให้เราเห็นภาพความขวักไขว่ของคนเมืองดังนี้ “ครั้น ถึงระดูลมสำเภาพัดเข้ามาในกรุง เปนมรสุมเทศกาลพวกลูกค้าพานิชสำเภาจีนแลลูกค้าแขกสลุปลูกค้าฝรั่งกำปั่น ลูกค้าแขกกุศราช และพวกลูกค้าแขกสุรัด แขกชวา มาลายู แขกเทศ ฝรั่งเศส ฝรั่งโลสง โปรตุเกศ วิลันดา อิศปันยอน อังกฤษ แลฝรั่งดำ ฝรั่งเมืองลังกุนี แขกเกาะ เปนพ่อค้าพานิชคุมสำเภาสลุปกำปั้นแล่นเข้ามาทอดสมออยู่ท้ายคู ขนสินค้าขึ้นมาไว้บนตึกห้างในกำแพงพระนครกรุงศรีอยุทธยา ตามที่ของตนซื้อแลเช่าต่างๆ กัน เปิดร้านห้างตึกฃายของตามเพศตามภาษา 1” จึงแสดงให้เห็นว่าเกาะเมืองพระนครศรีอยุธยานี้เป็นตลาดที่ใหญ่และมีสินค้ามากมายจากทั่วโลก เมื่อ มีเอกสารหลักฐานอยู่เช่นนี้ จึงน่าจะเผยแพร่ความรู้ให้เห็นว่าตลาดในอยุธยาตั้งอยู่ที่ใด เพราะการตั้งถิ่นฐานหย่อมย่านบ้านช่องของคนอยุธยาก็จะสอดคล้องกับแหล่งค้า ขาย การคมนาคม ฯลฯ ซึ่งล้วนเป็นสิ่งที่น่าสนใจทั้งสิ้น ดัง นั้นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเจ้าสามพระยา ในฐานะแหล่งเรียนรู้ที่สำคัญของประเทศจึงกำหนดจัดตลาดบกในพิพิธภัณฑ์ขึ้น เพื่อจำลองให้เห็นว่าย่านการค้าพาณิชย์และสินค้าที่ขายในสมัยอยุธยามีอะไร บ้าง สิ่งที่ทางพิพิธภัณฑ์ฯ ตั้งใจแสดงก็คือข้อมูลจากเอกสารสำคัญเช่นคำให้การฯ นี้จะเป็นประโยชน์อย่างมากที่จำทำให้รู้จักตนเอง คือรู้จักอยุธยามากขึ้นว่าดำรงอยู่ได้อย่างไรกว่า 400 ปี สุบงกช ธงทองทิพย์ ภัณฑารักษ์ ระดับชำนาญการพิเศษ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเจ้าสามพระยา ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า “ความ ตั้งใจของพิพิธภัณฑ์มิได้จำกัดอยู่เพียงการจัดแสดงโบราณวัตถุอันมีค่าใน พิพิธภัณฑ์เท่านั้น แต่ยังต้องให้ความรู้เกี่ยวกับเมืองอยุธยาอย่างถูกต้อง โดยอาศัยหลักฐานสมัยอยุธยา และเพื่อให้คนทั่ว ไปได้รับรู้ว่าบ้านเรือนของคนในอยุธยาอยู่ที่ใด เส้นทางการคมนาคมคืออะไร มีตลาดที่ใด และสินค้าที่ซื้อขายกันคืออะไร ดังนั้นเพื่อให้คนอยุธยาและผู้ที่สนใจทั่วไปได้รับทราบข้อมูลที่ดีมี ประโยชน์แล้วจึงจะได้จัดจำลองตลาดบกขึ้นโดยอาศัยข้อมูลจากคำให้การขุนหลวง วัดประดู่ทรงธรรม หรือคำพรรณนาภูมิสถานพระนครศรีอยุธยา” ตลาดบกที่จะเกิดขึ้นเป็นตัวอย่างนี้ประกอบด้วยย่านการค้าในอยุธยา 10 แห่งคือ 1. ย่านประตูท่าช้างพระราชวังบวรฯ หรือย่านตลาดหน้าวังจันทร์เกษม ซึ่งเป็นตลาดที่ขายของสดเช้าเย็น มีกิจกรรมอาหารต่างๆ ขาย 2. ย่านป่าพร้าว ตามที่คำพรรณนาบันทึกไว้ว่า “ย่านป่ามะพร้าวขายมะพร้าวห้าวปอก มะพร้าวอ่อน มะพร้าวเผา 1” มีสินค้าที่เกี่ยวกับมะพร้าวและผลิตภัณฑ์อื่นๆ เกี่ยวกับมะพร้าว และขนมต่างๆ ที่มะพร้าวเป็นส่วนประกอบ 3. ย่านป่าถ่าน พบข้อความในคำพรรณนาว่า “ถนนย่านป่าถ่าน มีร้านตลาดของสรรพผลไม้ ส้มกล้วยของสวนในแลสวนนอกต่างต่าง แลมีร้านฃายของสดเช้าเยน ชื่อตลาดป่าถ่าน” ดังนั้น จึงเป็นย่านซื้อขายผลไม้ และสรรพขนมในอยุธยา 4. ย่านหน้าวัดมหาธาตุ “ตลาดน่าวัดพระมหาธาตุ มีร้านตลาดขายเสื่อตะนาวสีแลเสื่อแขกเครื่องอัฐ มุรีขาน” ขายข้าวของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวันเช่นไม้กวาด พัด เสื่อ 5. ย่านป่าโทน คำพรรณานาบันทึกว่า “ถนน ย่านป่าโทน มีร้านขายทับ โทน เรไร ปีแก้วจังหน่อง เพลี้ย ขลุ่ย แลหีบไม้อุโลกไม้ตะแบกไม้ขนุนใส่ผ้า แลช้างม้ากระดาษอู่เปลศาลพระภูมิจะเวจ ขียนเทวรูปเสื่อลำแพน ปลาตะเพียนใบลานจิงโจ้ ชื่อตลาดป่าโทน 1” แสดงว่ามีทั้งเครื่องดนตรีและเครื่องใช้อื่นๆ รวมทั้งปลาตะเพียนใบลานที่มีขายกันทุกวันนี้ด้วย 6. ย่านป่าขนม มีข้อมูลบันทึกว่า “ถนน ย่านป่าขนม ชาวบ้านย่านนั้นทำขนมฃาย แลนั่งร้านฃายขนมชะมดกงเกวียน สามเกลอ หินฝนทอง ขนมกรุบ ขนมพิมพ์ถั่ว ขนมสำปะนีแลขนมแห้งต่างๆ ชื่อตลาดป่าขนม 1” จึงกำหนดให้ขายขนมโบราณต่างๆ เช่นขนมสามเกลอและขนมไทยต่างๆ 7. ย่านขนมจีน ไม่ได้ขายขนมจีนน้ำยาน้ำพริกแต่อย่างใด แต่หมายถึงขนมของคนจีนเช่นขนมจันอับ ดังที่มีข้อความว่า “ถนนย่านขนมจีน มีร้านโรงจีนทำขนมเปีย ขนมโก๋ เครื่องจังอับ ขนมจีนแห้งฃายเปนร้านชำ ชื่อตลาดตลาดขนมจีน 1” 8. ย่านชีกุน เป็นย่านของพวกแขกมุสลิม มีอาหารของกลุ่มมุสลิม เช่น ล่อเตียง ข้าวบุเหร่า มาขาย 9.ย่านป่าตอง เป็นแหล่งใบตองสำคัญที่มีการซื้อขายกันทั่วอยุธยา และมีขนมต่างๆ ที่ใช้ใบตองห่องมาขาย 10. ย่านท่าขัน อยู่ ทางเหนือของเกาะเมือง เป็นแหล่งขายข้าวปลาอาหารสำหรับผู้เดินทางไปมาหรือสำหรับขุนนางที่จะเข้าวัง จึงกำหนดให้ขายอาหารการกินเช่นข้าวแกงต่างๆ การ จำลองตลาดบกขึ้นมาครั้งนี้ ยังมีแผนที่เกาะเมืองพระนครศรีอยุธยาให้ได้สังเกตและเรียนรู้อีกด้วยว่า ย่านตลาด ที่ตั้งชุมชน และสิ่งสำคัญในพระนคร เช่นวัดหรือพระราชวังนั้นอยู่ที่ใด เท่ากับว่านอกจากจะรู้ว่าในสมัยอยุธยามีอะไรซื้อขายแล้ว ยังได้รับความรู้เรื่องภูมิสภานพระนครศรีอยุธยาอีกด้วย พิพิธภัณฑ์เจ้าสามพระยา กำหนดจัดตลาดบกครั้งแรกในวันอาทิตย์ที่ 4 ตุลาคม ศกนี้ ตั้ง แต่เวลา 09.00 น. จึงน่าจะเป็นอีกแห่งหนึ่งที่สมาชิกในครอบครัวและผู้สนใจเรื่องราวทางประวัติ ศาสตร์สามารถไปหาความรู้และความเพลิดเพลินได้ในเวลาเดียวกัน นอกจากนี้มีการเสวนา สาธิตผลิตภัณฑ์ต่างๆ อีกมาก | 
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น